به صورت کلی اصطلاحات صنعت سنگ برای برسی ویژگی های مرتبط با ظاهر سنگ، نوع فرآوری و اندازه سنگ انجام میشود. در ادامه هریک از این اصطلاحات را توضیح میدهیم.
اصطلاحات اندازه در صنعت سنگ
سنگ ها از هنگام استخراج تا زمان تولید و عرضه به بازار در حال برش خوردن در ابعاد مختلف میباشند. برش های متدوال سنگ با اسم های مختلفی شناخته میشوند که در ادامه همه آنها را برسی میکنیم.
کوپ سنگ
سنگ ها زمان استخراج از معدن بیشتر به صورت مستطیل های بزرگ یا مربع شکل هستند. به این سنگ ها که قطعات بزرگی هستند کوپ گفته میشود. ممکن است کوپ ها دارای شکل های هندسی منظمی نباشند. بعد از این که کوپ ها استخراج شدند آنها را به کارخانه های سنگ بری منتقل کرده تا فرآوری شده و برش بخورند.
پلاک سنگ
بعد از انتقال کوپ ها به کارخانه های سنگ بری به صورت طولی برش داده شده و این برش های طولی که روی کوپ ها صورت میگرید را پلاک سنگ میگویند. گاهی اوقات این سنگ ها فرآوری شده و در اندازه های مختلفی برش داده میشوند تا جهت کاربرد های مختلف در ساختمان سازی استفاده شوند.
لاشه سنگ
به سنگ هایی که از برش کوپ های بزرگتر به وجود می آیند، لاشه سنگ میگوییم. این سنگ ها در ابعاد بزرگ تولید شده و بیشتر آنها شکل هندسی منظمی ندارند. از این سنگ ها بیشتر در ساخت دیوارهای خارجی بنا، راهسازی یا کف سازی استفاده میشود.
اسلب سنگ
به سنگ های بزرگی که در ابعاد ۲۸۰ در ۱۷۰ سانتی متر تولید میشوند، سنگ اسلب میگوییم. ممکن است این تیکه های سنگ با ضخامت ۳۰ میلی متر یا ضخامت های دلخواه تولید شوند. برش و صیقل سنگ های اسلب به ظرافت و دقت بالایی نیاز دارد. به همین علت این سنگ ها را میتوان برای نمای خارجی یا داخلی ساختمان استفاده کرد. یک تکه بودن این سنگ ها و داشتن رگه های طبیعی باعث میشود که جلوه و زیبایی خاصی برای استفاده در نمای بنا داشته باشند.
شمش سنگ
به نوعی از سنگ که به حالت طولی برش داده میشود شمش سنگ میگوییم. این نوع سنگ معمولا ارتفاع دو متر یا بیشتر داشته و ابعاد آن بیشتر از پنجاه سانتی متر است. البته این نوع سنگ را میشود در ابعاد دلخواه هم برش داد. از شمش ها برای ساخت نما، ساخت دیوار و دیگر قسمت های ساختمان استفاده میشود.
سنگ تایل
تایل ها در واقع سنگ هایی هستند که در ابعاد مختلف و به صورت مربعی برش داده میشوند. از این نوع سنگ بیشتر برای ساخت کف استفاده میشود.
حکمی
سنگ های که در ابعاد نسبتا کوچکی مثل چهل در چهل، شصت در شصت یا پنجاه در پنجاه برش داده میشوند و بیشتر از آنها برای سنگ فرش های ساختمان استفاده میشود سنگ حکمی میگوییم.
اصطلاحات مربوط به فرآوری سنگ
بیشتر سنگ ها برای این که به صورت آماده استفاده شوند، فرآوری میشوند. فرآوری سنگ ممکن است شامل مواردی مثل کاهش یا افزایش زبری سطح سنگ، رنگ آمیزی سطح سنگ و هر گونه تغییر در شکل خام جهت تسهیل در اجرای آن و افزایش کاربری میباشد. در ادامه برخی از روش های فرآوری سنگ را برسی میکنیم.
برش موج دار، بی موج و موج پیچ
برخی سنگ های رسوبی به خاطر لایه لایه ته نشین شدن، زمان برش خوردن به صورت موج دار دیده میشوند. در صورتی که برش سنگ در راستای چین خوردگی ها باشند، حاصل سنگی بدون موج است. اگر موج های یک سنگ رسوبی در یک راستا نباشد و در برش سنگ این موج ها دیده شود، به این سنگ ها موج پیچ میگوییم.
اسکوپ سنگ
بعضی از سنگ ها فقط با به کار بردن ملات به شکلی ایمن روی نمای ساختمان نصب نمیشوند و احتمال سقوط آنها وجود دارد. به همین علت قطعات سنگ نما را با به کار بردن لقمه هایی فلزی به سطح کار نصب کرده و با ملات محکم میکنیم. این کار را اسکوپ کردن میگوییم.
سنگ بادبر
به انواعی از سنگ که با ضخامت هایی حدود ۴۱ سانتی، سنگ بادبر میگوییم که سطح این سنگ ها به وسیله تیشه های مخصوص غیر مسطح شده و ظاهری زیبا دارند.
سند بلاست یا بوش همر
بوش همر یا سند بلاست کردن سنگ، یکی دیگر از روش های فرآوری سنگ میباشد. این روش فرآوری به شکل یکپارچه باعث زبر شدن سطح سنگ میشود.
فلیم کردن سنگ
فلیم کردن سنگ ها یعنی وارد کردن حرارت به سطح سنگ به وسیله شعله مستقیم است. با این روش فرآوری بعضی از قسمت های سنگ سوزانده شده و اصطکاک سنگ افزایش پیدا میکند.
مضرس و شیار دار کردن سنگ
یکی دیگر از روش های فرآوری سنگ، مضرس کاری آن است که با به کارگیری دستگاه های مخصوص سبب زبر شدن سطح سنگ با هدف زیاد شدن اصطکاک آن میشود. با همین هدف شیار دار کردن سنگ انجام میشود، با این فرق که در این روش به جای این که سطح سنگ را زبر کنیم، با به کارگیری دستگاه شیار زن در سطح سنگ، شیارهایی با عمق مختلف ایجاد میکنیم.
چرمی کردن
ساب سطح سنگ در این روش فرآوری به گونه ای است که در آن خلل و فرج سنگ، با به کارگیری رزین پر نشده و سنگ حالتی مات خواهد داشت.
اصطلاحات مربوط به اجرای سنگ
برای اجرای سنگ روش های بسیار زیادی وجود دارد، با این وجود به طور کلی دو روش ویژه جهت اجرای سنگ هست که در ادامه آنها را برسی میکنیم.
سنگ بوک مچ
از این روش نصب برای سنگ های اسلب استفاده میشود. در این روش نصب سنگ های اسلب به صورتی کنار هم گذاشته میشوند که رگه ها و شکل ظاهری این سنگ نوعی تقارن داشته باشد و محور آن وسط دو سنگ میباشد.
سنگ های فورمچ
از این نوع روش نصب هم فقط در سنگ های اسلب استفاده شده و خیلی شبیه بوک مچ است. با این فرق که در این روش چهار سنگ اسلب مورد استفاده قرار میگیرد. این چهار سنگ را طوری کنار هم قرار میدهیم که با هم تقارن داشته و موقعیت تقارن این سنگ ها محل اتصال آنها باشد.
اصطلاحات مربوط به ویژگی های سنگ
سنگ های مختلف دارای ویژگی های زیادی هستند که بعضی از این ویژگی ها برای انتخاب انواع سنگ در ساختمان سازی دارای اهمیت بیشتری است. در ادامه مهم ترین اصطلاحاتی که به ظاهری و ذات سنگ مربوط است را برسی میکنیم.
بازی رنگ
بازی رنگ یعنی تفاوت تنالیته رنگ ها در قالب کلی سنگ. این ویژگی با در نظر گرفتن رنگ پس زمینه سنگ سنجیده میشود.
تخلخل
تخلخل به معنی میزان منافذ و سوراخ های موجود در سنگ است. خلل و فرج در بعضی از سنگ ها مثل تراورتن خیلی بیشتر از سنگ های دیگر است. البته سنگ های دارای تخلخل بالا، چسبندگی خوبی هم دارند.
جذب آب
به میزان آبی که در موقعیت های مختلف به سنگ جذب میشود، جذب آب سنگ میگوییم. این مقدار در سنگ های مختلف متفاوت بوده ولی بیشترین میزان جذب مربوط به سنگ های آهکی و رسوبی است.
مقاومت خمشی
به میزان سختی و مقاومت سنگ در مقابل خم شدگی و شکستگی، مقاومت خمشی سنگ میگوییم
مقاومت سایشی
مقاومت سایشی میزان مقاومتی است که سنگ در برابر خط و خش و سایش از خود نشان میدهد.
شال
شال یعنی ناهمگونی طرح سنگ که بیشتر در سنگ های گرانیت دیده میشود. این ناهمگونی باعث کاهش زیبایی سنگ میشود.
